Indextrackers, ook wel ETF’s genoemd, winnen rap aan populariteit. Fondsbeheerders ruiken geld en brengen steeds meer verschillende ETF´s op de markt. Z24’s Eline Ronner ging spitten.

Passief beleggen door domweg een index te volgen. Dat is het idee achter zogenaamde Exchange Traded Funds (ETF’s). Kosten kunnen laag gehouden worden, wat de opbrengsten voor de belegger weer ten goede komt. Klinkt mooi allemaal. En de laatste jaren stroomde er miljarden naar deze fondsen.

Groeimarkt

Inmiddels gaat er volgens het persbureau Bloomberg in Europa meer dan honderd miljard euro in om. Blackrock, de eigenaar van iShares dat in Europa de grootste aanbieder is van ETF’s, ziet de toekomst zonnig in en denkt dat de markt voor ETF’s dit jaar nog wel dertig procent kan groeien.

In de Verenigde Staten is de markt voor ETF’s met een omvang van meer dan een triljoen dollar al een stuk groter en volwassener dan hier. In het land van de onbegrensde mogelijkheden zijn er volgens het Investment Company Institute maar liefst 956 verschillende ETF’s waar je in kunt stappen.

Meer keus niet beter

Hoe meer keus hoe beter, zou je zeggen. Niet in dit geval helaas. Volgens de Amerikaanse zakenkrant The Wall Street Journal zouden de meeste beleggers het gros van de ETF’s die er in de VS te krijgen zijn moeten vermijden. Ze zijn simpelweg te smal, te risicovol en gehyped.

Kritiek van de 'godfather'

Ook de godfather van het indexbeleggen en oprichter van het eerste indexfonds ter wereld, John Bogle van Vanguard, liet zich al meerdere malen kritisch uit over de laatste mode in beleggersland.

ETF's zijn net als aandelen heel gemakkelijk en veel te verhandelen. Dit trekt actieve beleggers die graag aan de aan- en verkoop knoppen zitten en dat laat zich moeilijk rijmen met de oorspronkelijke filosofie achter de fondsen.

Bovendien wijst Bogle er in zijn kritiek op dat het voortdurend verhandelen van ETF's het rendement voor beleggers niet ten goede komt. Old school indexbeleggen is dan misschien saaier, het levert volgens Bogle meer op voor de belegger. Desalniettemin is Vanguard van plan om zelf dit jaar ook een aantal ETF's te introduceren in Europa.

Te smal en modegevoelig

Ook in Europa zijn er ETF's die, net als veel van dergelijke fondsen die op de Amerikaanse beurs te verhandelen zijn, zo beperkt zijn dat veel beleggers zich zouden moeten afvragen of ze wel in deze fondsen zouden moeten beleggen.

Een ETF gebaseerd op de mais of sojaprijs opent markten die voorheen nog nauwelijks bereikbaar waren voor veel beleggers, maar vrijwel niemand is in staat om de prijsontwikkeling voor beide producten te voorspellen.

Veel beleggers zullen waarschijnlijk pas geïnteresseerd raken als de markten hun hoogtepunt naderen, en er dus eerder geld op verliezen dan verdienen. Beleggers die zich niet laten verleiden door exotica, zijn doorgaans beter af.

Risicovol

Wie op de website van Morningstar gaat grasduinen tussen de in Nederland verhandelbare ETF's zal een aantal fondsen tegenkomen met 2X of 3X in de naam. Het Direxion Daily Financial Bull 3X Shares fonds is hier een voorbeeld van.

Dit fonds probeert met behulp van geleend geld het resultaat van de zogenaamde Russel1000 Financial Services index te verdrievoudigen. Leuk als die index stijgt, maar als de index daalt, daalt de waarde van jouw inleg in dit fonds drie keer zo hard. Dit is duidelijk een fonds voor beleggers die genoeg vet op de botten hebben om verlies te kunnen incasseren en die over stalen zenuwen beschikken.

Complex en lastig te doorzien

Waar de eerste indexfondsen als voordeel hadden dat ze zo lekker simpel in elkaar zaten, zo ingewikkeld zijn sommige ETF's die er tegenwoordig op de markt komen.

Er zijn namelijk twee manieren om een index te volgen. De makkelijke manier is om gewoon alle aandelen te kopen die samen de index vormen (wel allemaal met de juiste weging natuurlijk). Deze simpele manier wordt ook wel fysieke (volle) replicatie genoemd.

Je kunt ook een index via een omweg volgen, op swap-basis. De aanbieder van een ETF gaat hiermee een overeenkomst met een zakenbank aan. De bank krijgt het rendement op een vooraf afgesproken mandje met effecten. De bank mag kiezen welke effecten er in het mandje zitten. In ruil hiervoor krijgt de aanbieder van de ETF van de bank het rendement van de afgesproken index.

Om het risico af te dekken dat de zakenbank waarmee de overeenkomst wordt aangegaan failliet gaat, kunnen er meerdere van dit soort afspraken met andere zakenbanken worden gemaakt. Als belegger is het vrijwel niet te doorzien in welke effecten je via de ETF belegd hebt. Dat is namelijk bepaald door de bank (of banken) waarmee de ETF aanbieder een swap overeenkomst heeft gesloten. De liefhebber kan hier nog meer lezen over swap based ETF's.

Kaf en koren scheiden

Je zou zeggen dat de kredietcrisis mensen wel heeft geleerd dat het niet verstandig is om te beleggen in iets dat je niet snapt. Voor het gros van de particuliere beleggers vallen de ETF's die een index volgen door het aangaan van swap-overeenkomsten dus geen verstandige optie.

Laat je dus niet verleiden door mooie marketingpraatjes van partijen die je exotische ETF's willen aansmeren en scheid het kaf van het koren.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl